Mersin Büyükşehir Belediyesi ile Antep Fıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ortaklığında gerçekleştirilen “Antep Fıstığı Tomurcuğunu Mersin'de Yeniliyor” Projesi kapsamında Mut'un Geçimli Mahallesi'nde çiftçilere uygulamalı budama eğitimi verildi ve bilgilendirme yapıldı. Antep'ten gelen hocalar ağaç üzerinde budama yaparak, köylülere hastalık ve zararlar hakkında doğru bildikleri yanlışları gösterdi.
Ağacın nasıl budanacağı hakkında bilgilenen köylüler, 2 yıl boyunca Mersin'e gelerek eğitim verecek olan uzmanlar sayesinde yetiştirdikleri Antep fıstıklarından daha iyi verim alacaklar ve meyvelerin kalitesi artacak. Bir dekarlık alanda uygulama yapacak olan uzmanlar budama eğitiminden sonra toprak analizinin ardından bir dahaki gelişlerinde gübrelemenin nasıl yapılması gerektiğini anlatacaklar ve eksik olan fidanları dikecekler.
Sürgünler üzerinde yıllardır çiftçilerin budama yapmadıklarını tespit eden ve bunun yanlış bir sistem olduğunu belirten uzman hocalar, bu proje ile amaçlarının Antep fıstığının tomurcuğunun Mersin'de açması olduğunu söyledi. En çok ilaçlama konusunda sorular aldıklarını belirten uzmanlar, başta doğru budamanın nasıl yapılmasının gerekliliğinden ve sonrasındaki aşamada doğru ilaçlamayı anlatacaklarından bahsettiler.
Yetkili hocalar meyvelerin daha dolgun olması, kalitenin artması ve çıtlama aralıklarını artırmak için yapacakları tüm çalışmaları köylülere bir dekarlık uygulama alanında gösterecekler.
Gaziantep'ten gelen hocalar, Mersin Büyükşehir Belediyesi gibi Türkiye'de başka bir büyükşehir belediyesinin böyle bir proje yapmadığından bahsederek, köylülerin kendilerinden olabildiğince istifade etmelerinin önemini anlattılar.
Proje 3 Yıl Devam Edecek
Proje Mersin'de Silifke'nin Nuru, Senir ve İmambekirli Mahalleleri, Gülnar'ın Kuskan Mahallesi ve Mut'un Yalnızcabağ, Kayaönü, Geçimli ve Diştaş Mahallelerinde olmak üzere 3 ilçede uygulamaya geçiriliyor.
İki yıl uygulama ve bir yıl da gözlem aşaması bulunan ve toplamda 3 yıl sürecek olan proje için hocalar belirli aralıklarla Mersin'e gelip üreticileri bilgilendirmeye devam edecekler.
Dipten çıkan yabani otların temizlenmesinin gerektiğini ve budamadan sonra topladıkları kuru dalları tele sarıp ağacın gövdesine dik olarak bırakan uzmanlar bunun zararlı böcekleri yok etmede etkili bir yöntem olduğundan bahsettiler. Uzman hocalar dikey olarak bırakılan dallar sayesinde böceklerin dallara girdiğini ve Mart ayı gibi topladıkları tuzakları yaktıktan sonra böceklerden kolay bir şekilde kurtulabileceklerinin bilgisini üreticiler ile paylaştılar.
Dr. Sarpkaya, “Mersin Gibi İller Antep Fıstığının Üretimine Alternatif Yerlerdir”
Hastalık ve zararlar hakkında çiftçileri bilgilendiren Antep Fıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü hocası Dr. Kamil Sarpkaya, “Gaziantep Antep Fıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nden buraya geldik. Mersin Antep fıstığı açısından ülkemizde önemli bir şehir. Daha önce Antep fıstığının Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Gaziantep ve Şanlıurfa'da yetiştiği biliniyordu ama gördüğünüz gibi bu bölgelerde de lokal olarak yetişiyor. Alternatif olarak yetişen yaklaşık 36 ilimizde Antep fıstığı üretimi ekonomik olarak yapılıyor. Bu şekildeki üretim yerlerinin, Gaziantep'teki üretime alternatif olması çok önemli. Çünkü genellikle Antep fıstığı bir yıl ürün verir, bir yıl ürün vermez. Ürün alınmayan yıllarda özellikle Mersin, İzmir gibi diğer iller Antep fıstığının üretimine alternatif yerler olarak karşımıza çıkar. Bu bölgede genelde yabani menengiç ve sakız ağaçlarının aşılanması ile bir üretim söz konusu. Üretimde verim ve kalite son derece düşük. Üretimin artırılmasına yönelik olarak yapılabilecekleri masaüstüne yatırdık ve şu anda da bu çalışmalarımıza geçen aydan itibaren başladık. Yapacağımız bu çalışmalarla 2 yıl uygulamalı bir yıl da gözlem şeklinde yerinde üretim yapıp, üretim olanaklarını sağlayıp, verim ve kalitenin artırılması ile ilgili çalışmalar yürüteceğiz” şeklinde konuştu.
Şu anda yaptıkları çalışmanın daha çok düzgün budama teknikleri üzerine olduğundan bahseden Dr. Kamil Sarpkaya, “Şu anda yapmış olduğumuz düzgün budama şekilleri ile ilgili bir çalışma. Önümüzdeki yıllarda ise özellikle meyvelerin içlerini dolduramaması ve tozlanma sorunu, erkek ağaç yetersizliği gibi sorunlar gündeme alınarak çalışmalar yürüteceğiz. Antep fıstığı normalde bu bölgelerde fazla beslenemiyor. Biz toprak analizleri ile toprağın besin kapsamlarını öğrenip Antep fıstığını düzgün ve dengeli bir besleme programına tabi tutarak verim ve kalitenin artırılması üzerine çalışacağız. Üreticilerimizin ilaçlama ile ilgili bildikleri yanlışları öğretmeye çalışıyoruz” dedi.
Hocaların verdiği budama eğitiminin sonrasında üreticiler doğru zannettikleri yanlışların farkına vardılar ve üretim aşamasında artık bu doğru bilgiler ışığında yetiştiricilik yapmaya devam edecekler.
Muhtar Çeşen, “Aldığımız Eğitimler Çok İşe Yarıyor”
Köylerine hasat sonrası Antep fıstığını rahatlıkla kavlatabilmek adına Mersin Büyükşehir Belediyesi'nin kavlatma makinesi gönderdiğini de anlatan Geçimli Mahallesi Muhtarı İbrahim Çeşen, “Büyükşehir Belediye Başkanımız köyümüze kavlatma makinesi getirdi. Bundan sonra Antep fıstıklarımızı kolayca kavlatıp bu sayede daha iyi değerlendirebilmeyi umuyoruz. Aldığımız eğitimler çiftçilerimiz için çok önemli ve çok işe yarıyor. Eğitmenlerimiz bize tatmin edici cevaplar verdiler. Belediye Başkanımız Burhanettin Kocamaz'a köyümüze yaptığı çalışmalardan dolayı teşekkür ediyorum” şeklinde düşüncelerini aktardı.
“Biz Budama Yapmayı Bilmiyormuşuz”
Daha önceden gerçek anlamda budama yapmayı hiç bilmediklerinin farkına vardıklarını aktaran Geçimli Mahallesi sakini Mustafa Çatık, “Biz daha önceden budama yapmayı hiç bilmiyormuşuz. Şimdi biraz daha kavradık. Daha önceden dalların sadece kurusunu alıyorduk. Bu eğitim işe yaradı ve nasıl budayıp, nasıl meyve alacağımızı öğrendik. İlaçlama zamanında yeniden gelecekleri için kendi başımıza ilaçlama yapmamamız gerektiğini öğrendik. Önceden ilaç satan bayilere soruyorduk ve onlar ne derse onu atıyorduk. Zararlı mı, iyi mi bilmiyorduk, şimdi ise eğitmenlerimiz sayesinde zamanı geldiğinde ilacını onlarla beraber atacağız. Başkanımıza çok teşekkür ederiz. Allah razı olsun, inşallah işimizin sonu iyi olur” diye konuştu.
