Geçmişte hatalı şekilde Türkiye'nin lokomotif sektörü olarak kurgulanıp yaşatılan inşaat sektörünün özellikle son iki yıldır yaşadıkları malumunuzdur. Elbette uzun yıllardır gayrimenkul rantına dayalı, üretimi ıskalayan bakış açısının sonuçta ulaşacağı yer burasıydı.

Elde kalan konut stoku, artan maliyetlere rağmen satış yapılamaması nedeniyle yaşanan fiyat düşüşleri, sektör tedarikçilerinin takas/barter işlemlerinden ve uzun vadelerden, yaşanan güvensizlik ortamının da etkisiyle neredeyse peşine dönmeleri, bitirilemeyen inşaatlar, iflas ya da konkordato sürecine giren firmalar, faizlerin artması sebebiyle bireylerin satın alma iştahlarının kaybolması, yine güvensizlik kaynaklı dolarizasyon…. sayın sayabildiğiniz kadar, pek çok husus daha eklenebilir.

Önceki yazılarımda sadece kredi verme eksenli politikaların beklenen etkiyi oluşturamayacağını, bireylerin ve firmaların ödeme kapasitelerinin dolu olduğunu uzun uzun anlattığımdan tekrara düşmek istemiyorum.

Hükümet, özellikle 2018 sonundan başlayarak Kamu Bankalarının sermaye yeterlilik rasyolarını toparlamaya yönelik çeşitli adımlar attı, Hazine özel tertip tahvil çıkartıp bilançolarına enjeksiyon yaptı, Yurtdışı borçlanmalarının çevirilmesinde destek oldu, resmi kurum mevduatlarının zorunlu karşılıklarını sıfırlayıp kredi kullandırabilmeleri için milyarlarca TL imkan sağladı.

Süreçte özellikle Dolar kurunu baskılamak için bir kamu bankasının sürekli SWAP işlemleri yaparak (Açığa Dolar satarak diye anlaşılmalı) 4,5 Milyar TL zarar etmesi olmasa doğrusu daha da iyi olacaktı ama kamu bankalarının kredi verme kapasitesi arttırıldı.

Kredi Garanti Fonu(KGF) teminatı kullanılarak sisteme daha önce epeyce kredi pompalanmıştı ancak onda da gidilebilecek pek fazla yol kalmamıştı.

Nihayet geçen hafta içinde 15 yıla kadar vadeli olarak ve 500.000 TL ye kadar konut kredilerinde aylık %0,99 gibi bir oranla kredi verileceği ilan edildi ki, uzun süredir görülmeyen bir seviyeye inilmiş oldu. Piyasada Kamu Bankalarının kaynak maliyetlerinin aylık %1,20 olduğu ve verdikleri her krediden zarar ettikleri açıkça konuşuluyor.

Nitekim, 500.000-1.000.000 Tl kredilerde aynı vadede aylık %1,19 ve 1 Milyon Lira üzerinde ise %1.39 olarak oranlar ilan edildi ki ancak son seçenek söz konusu bankalar için kâr anlamına gelmekte.

NE YAPMALI?

Şu ya da bu etkiyle ilan edilen bu oranlar uzun süredir konut almak isteyen herkes için bir fırsattır ve alımlar için gecikilmemelidir.

Satıcılar açısından ise; ayrılan kaynağın sınırlı olması, maliyetin bankalar açısından taşınabilir olmaması ve Ekim ayından itibaren enflasyonda dibin görülüp yükselmeye geçeceği, dolayısıyla faiz artış riski bulunduğu dikkate alınarak, kesinlikle fiyat artışına yönelmeden, bir an önce satış görüşmelerini tamamlayıp (özellikle kredi borcu olanlar için) borç kapamaların yapılması gerektiği kanaatindeyim.