Ağır tahribatı, çok can ve mal kaybına yol açması, insanlarımızı ve toplumu çok uzun yıllar etkilemesi sebebiyle bizim neslin hatırladığı 1999 yılında gerçekleşen ve Yalova ile Düzce merkezli depremlerdi. 

Maddî manevî zararlarının fazla olmasında, depremlerin nüfus ve yapı yoğunluğu yüksek, yapı yaşlarının eski ve ekonomik ömürlerini doldurmuş, teknik şartlara pek de aldırış edilmeden, seçimler vesilesiyle çıkartılan imar aflarıyla yasal hale getirilmiş yapılardan oluşması olduğu açıktır.

O depremlerin belki de iki hayırlı sonucu oldu, birincisi devlet olarak depreme hazırlık amaçlı imar mevzuatının yenilenmesi ve yapı denetim sisteminin (tam istenildiği gibi olmasa da) kurulmuş olması, kentsel dönüşüm uygulamalarının başlatılması ve ikinci olarak toplumsal dayanışma sağlayan çeşitli derneklerin, vakıfların kuruması, Devlet tarafında ise AFAD gibi yapıların oluşturulmasıdır denebilir.

Bireysel olarak yardımlaşmayı seven bir milletiz, belki de yaşanan her türlü ekonomik krizlerin hafif atlatılmasına da bu yapımız vesile oluyor. O dönem oluşan sivil toplum örgütleri (STK) gerek yurt içinde gerekse yurt dışında pek çok hayır ve acil yardım  işlerine koştular, iyilik hareketleri kurumsallaşmış oldu.

O dönemde, deprem zararlarını telafi etmek için Ecevit hükümetince konulan ve geçici olduğu/olacağı ilan edilen “Deprem Vergileri” her zamanki gibi kalıcı oldu ve 2003 yılından sonra adı “Özel Tüketim Vergisine” dönüştürülerek kalıcı hale getirildi.

Bu vergilerin bütçe açığını kapatmak için mi kullanıldığı, yoksa gerçekten amacına mı harcandığı konusu muğlak durumdadır. İnsanlarımızın baktığı siyasi pencereye göre algıları çok farklılıklar içermektedir. Bu konuda tatmin edici açıklamalar yapılırsa ihtilafın azalması umulur.

GÜZEL ŞEYLER

Son Elazığ-Malatya depreminde devletin organizasyon yeteneğinin oldukça geliştiği ve geçmişten ciddi dersle alındığı, yerele çok hızlı intikal edildiği, arama kurtarma çalışmalarının Devlet/STK işbirliğiyle son derece hızlı yürütüldüğünü, modern araç gereçlerin, hatta İHA ların kullanıldığını iftiharla seyrettik. Bu konuda ilgili Kurum ve Kuruluşlar bana göre başarılı bir sınav verdiler.

Yıkılan ya da ağır tahribata uğrayan çok sayıda bina olmakla birlikte, özellikle son 20 yılda inşa edilen binaların depreme oldukça iyi dayandıkları ve en azından can kaybı yaşanmadığı görüldü, Bu durum, mevcut gidişatın hızlandırılarak kentsel dönüşüm faaliyetlerine devam edilmesi ve denetim faaliyetlerinin sıkılaştırılması gerektiğini gösterdi.

Toplumumuz, millet olmanın gereğini yapıp (Birkaç kendini bilmez tipe takılmayın, onlar asla bu milleti temsil etmezler) kederde hızlı refleks gösterdi, yardımlaşmada yine destan yazdı, millet olamamış, köksüz bir toplum olunsaydı bu tür refleksleri yaşamazdık.

Allah kayıplarımıza rahmet eylesin, yaralılarımıza acil şifalar, geride kalanlara sabır ve metanet dilerim.