Geçmiş yazılarımı izleyenler Devlet/Kamu olma gücü kullanılarak insanların mal ve hizmet alımında kullanacakları para basmaya ve bu yolla zenginleşmeye “senyoraj” denildiğini hatırlayacaklardır. Devlet, elindeki güçle aslında 1 TL ye mal ettiği bir kağıda 200 TL yazar ve 199 TL fazla değer elde eder ki mevcut ekonomik düzende en azından birkaç yüzyıldır bu böyledir. 

 Mart ayındaki yazılarımda dış ekonomik ortamın da uygun olduğunu, kilitlenen iç ekonomik yapımızın tekrar hareket etmesi için para basılması gerektiğini yazmıştım. Bu anlamda gerek doğrudan para basma (nakit), gerekse kaydî para olarak hesaplanabilen 150 Milyar TL ye yakın bir miktarda para üretildiği görülüyor. Ancak piyasanın ve vatandaşın gelecek endişeleriyle bu kadar karşılıksız para üretilmesine rağmen maalesef yeterli etki görülmüyor. Çünkü esas olan gayrimenkul rantına dayalı gelirler değil, genelde tüm mal ve hizmetlerde hareketlilik sağlanmasıdır. Esnaf ağzıyla söylersek; satıp kârı cebe atmadıysanız, tezgahtaki malın değeri pek de önemli değildir.

YENİ KREDİ KAMPANYALARI

Kamu Bankalarına kredi kullandırabilmeleri için aktarılan yüklü miktarda kaynakları ve bilanço imkanları dahilinde “motor çatlatacak” şekilde gaza basıldığını daha önce yazmıştım. Hükümetin piyasayı hareketlendirmek adına, borca/krediye dayalı yolu tercih ettiği artık iyice netleşti ki yanlış olduğu kanaatimi defalarca paylaştım. 

Bu hafta Kamu Bankalarına sermaye arttırımı amaçlı sermaye benzeri özel tertip borçlanma senetleri (Devlet Tahvili) 22 Milyar TL olarak TBMM de yasal düzenleme yapılmak üzere görüşülüyor. 

Kamu bankalarınca ilan edilen ve hakikaten tarihî düşük oran ve uzun vadelerle verilecek olan krediler başta konut sektörü olmak üzere bir hareket meydana getirdi. 

Mayıs ayında yaklaşık 20 Milyar TL iç borç ödemesine karşılık 75 Milyar TL çorçlanma yapıldı, 100 TL ödedi, 350 TL borçlandı Hazine. Yıllarca memnuniyetle izlediğimiz iç borç çevirme oranı, %80 lerden son bir yılda %150 lere geldi. 

VARLIK/STOK RANTI

Ülke olarak çok uzun yıllar yüksek enflasyonla yaşadık, belli yaş üzeri herkes bizzat yaşadı, ilgilisi de okuyarak öğrendi. Hatırlayın, stokta malınız ya da gayrimenkul, menkul (araba vs) varlığınız varsa enflasyonun etkisiyle fiyatı artar ve reel olmayan (fiktif) bir zenginleşme yaşardınız. Bu sene 100 e aldığınız bir arabayı seneye 170 e satardınız. Bu durum varlık sahiplerini zenginleştirmiş gibi görünse bile gerek ekonomik gerekse sosyal açılardan pek çok sıkıntılara yol açardı. 

Gelinen noktada, benzer bir durumdayız, elinde varlık (Ev, işyeri, arsa, tarla, bahçe, araba vb) bulunan ya da satış kabiliyeti yüksek stok bulunduran herkes yaşanan sürecin etkisiyle fiyat artışları sebebiyle reel anlamda değil ama nominal/rakamsal olarak zenginleşecek. 

Kısaca, elinizde varsa, satmakta acele etmeyin, alacaksanız da acele edin.