Geçen iki yıldır yazdığım gibi, gerek sisteme verilen krediler, gerek basılan karşılıksız para, gerek kur ve faiz artışları yoluyla çok ciddi bir enflasyon oluştu. Oluşan enflasyonun varlık (Gayrimenkul, araç, emtia vb) fiyatlarını arttıracağını –önceki yazılarımdan hatırlayacaksınız- öngörmüştüm.

Nitekim, çok ciddi artışlar meydana geldi. “Konut fiyatları çok arttı,artık daha fazla gitmez” diyenler bol miktarda varken daha da yükselecek yazdım diye tepki gösterenler oldu.

Araba fiyatları derseniz, zaten bulutlara yetişti. Üstelik pandemi şartları nedeniyle üretim kısıtlanıp yeni araç da zor bulununca ikinci el fiyatları şaha kalktı.

Lojistik/taşımacılık hizmetleri de pandemi bahanesiyle yavaşlatılınca sistem iyice maliyet artışı baskısında kaldı.

Hammadde/malzeme üretimine pandemi kaynaklı ara vermeler ve yukarıda sayılan sebeplerden dolayı yeterli arz bulunmayınca, kendiliğinden fiyatlar genel seviyesi yükseldi.

İki yıla yakındır maliyet artışı kaynaklı enflasyon yaşıyoruz. Geçen yıl pandeminin tavan yaptığı dönemde azalan tüketim, bu yıl nispeten normalleşmeyle birlikte talep oluşturunca -baz etkisiyle-  bir miktar da talep kaynaklı enflasyon baskısında kaldık.

Özetle, fakirleştik. Üstelik, TUİK'in ayarlanmış(!) TÜFE rakamlarına göre artış alan sabit gelirliler başta olmak üzere toplumun önemli kısmının satın alma gücü geriledi.

Teknik olarak kabulü/izahı mümkün olmayacak seviyede, ÜFE ile TÜFE arasındaki makas açıldı. Birisi 20 civarında, diğer 50 ye ulaşmış. Toptan fiyatlardaki %50 artış, nasıl oluyor da perakende fiyatlara %20 yansıyor? Ya oranlar bastırılmış oranlar ya da önümüzdeki aylarda aradaki farkı kapatacak şekilde fiyat artışları yaşamaya devam edeceğiz demektir. 

Danışmanlık hizmeti verdiğim tüm firmalarıma, daha öce burada da yazdığım gibi, stoklu çalışmalarını ve hesaplayabildikleri seviyede girdiyi hemen satın almalarını, aksi halde ciddi maliyet artışı yaşanacağını anlattım, tedbirlerini aldılar.

Yukarıda saydığım nedenlerin üzerine, maalesef –ümit ederim ki yanılırım- ciddi bir kur atağı yeme riskimizi de eklersek, varlık fiyatlarında artışların devam edeceğini öngörmek kehanet olmasa gerek.

2000'li yıllara kadar yaşadığımız “stoklu çalışma” dönemi işletmelerimiz açısından –yine maalesef- geri geldi. Enflasyondan kaynaklanan fiktif kâr etme, zenginleşme yaşanmaya başladı ve bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Hayrolsun.