Aktif Ziyaretçi | 1 |
Bugün Toplam | 96 |
Toplam Ziyaret | 841490 |
İrfan Ünver NASRATTİNOĞLU
nasrattioglu@hotmail.com
İSLAM DÜNYASI 2024 KÜLTÜR BAŞKENTİ Ş U Ş A
20/02/2024 TÜRKSOY,
2023 Yılını Türk Dünyasının Kültür Başkenti olarak Azerbaycan’ın Şuşa kentini
ilan etmişti. Azerbaycan'ın tarihi, kültürel, sosyo-politik yaşamının
merkezlerinden biri olan Şuşa, bu kez de Doha’da toplanan İslâm İşbirliği
Teşkilatı tarafından, 2024 yılında, İslam Dünyasının Kültür Başkenti ilan
edildi. Defalarca gittiğim Azerbaycan’da, resmen Azerbaycan’a
bağlı ve özerk bir bölge olan Karabağ’a girebilmek mümkün değildi. Ama benim
Türk yürekli gardaşlarım Prof.Dr.Refik Zeka Handan ve Akademik Feramez Maksudov
beni Karabağ’a götürüp gezdirmişler idi. Üç otomobilden oluşan konvoyumuzla Karabağ’a gitmiş,
tamamen Ermeni egemenliği altındaki başkent Hankendi’nin ününden geçerek, dağ
yolundan döne dolaşa yükselip Şuşa
Kalesi’ne ve yaylasına ulaştık. Hankend’den
geçişte bir hayli gerilen Refik; Karabağ’a hâkim tepeden aşağıya doğru
bağırarak; “Sen alçak! Benim başımdan tacımı mı almak istiyorsun? Şuşa
Azerbaycan sultanının tacıdır!...” diyordu. Sözcük anlamı şişe olan Şuşa, 18.
yy’da Penah Han’ın ilgisiyle gelişmiş ve bu nedenle vaktiyle buraya “Penahkend” de denilmiş. Şuşa’da
Cıdır Düzü’ne çıkıp dağları, vadiyi,
ırmağı, ormanı, kasaba ve köyleri kuş bakışı seyrettik. Örneğin Hankend’den
yaklaşık 500 metre yüksekteydik. Buradan birçok mağaralar görülüyordu. Şuşa
Hanı İbrahim Han (18. yy), Ağa Mehemmet Han Kaçar’a karşı Şuşa vadisinde
mağaralarda saklanmış. Cıdır
Düzü, Kafkas dağlarının doruğunda, bir futbol sahasından daha büyük bir
alandı. Sanki özel olarak düzenlenmiş gibiydi, ama düzlük doğaldı ve bu nedenle
Cıdır Düzü deniliyordu. Eskiden burada atlı cirit oyunları oynanıyormuş.
Düzlüğün altındaki Taşaltı Deresi de
sırıl şırıl akıyordu. Acıkmıştık. Cıdır Düzü’ndeki Harı Bülbül Millî Yemekhanası’nda
karnımızı doyurduk; sonra da Şuşa’yı gezdik. Şuşa’da 13 bin kişi yaşıyordu.
Bunların 1000 kadarı Ermeni, diğerleri Türk’tü. Yani Şuşa, katıksız bir Türk
kentiydi. Ne yazık ki o tarihte bu güzel ve tarihimiz için son derece önemli
olan kent, Ermeni işgali altında idi!... Şuşa’daki kadim bir camiin ibadete
kapatılarak Şuşa Tarih Müzesi’nin
kurulmuş olmasına bir yandan üzülürken öte yandan hakikaten fevkalade güzel bir
müzenin düzenlenmiş olmasına sevinmiştim. Buradaki belgelerden birisi,
Ermenilerin, Azerbaycan topraklarına ayak basmalarıyla ilgiliydi. Müzedeki
etnografik ve folklorik malzemeler de Türk kültürünün özgün örnekleriydi. Şuşa’da ziyaret ettiğim mekânlardan
biri de Vagif Anıt Kabri idi. Ünlü
Azeri bilgin Molla Penah Vagif için, o tarihlerde görkemli bir anıt mezar inşa
edilmiş ve törenle açılışı yapılmıştı. Müzeye bağlı olarak bakımı ve koruması
yapılan anıt mezarda görevli olan Gönül Sabir gızı Bağırova, bilgiler verirken
bana; “Komünist gazetesinde sizinle yapılan röportajı okudum. ” dedi ve ekledi;
“Siz orada günde 24 saat bana az geliyor, çalışmalarımı tamamlayamıyorum, dediniz,
bu sözünüz çok ilgimi çekti…” Gönül Hanım bana müze defterini de imzalatmıştı. Şuşa’nın yüz akı olan bir yer de İsa Bulağı idi. Orman içerisindeki bu
güzel dinlenme yerinde, nefis bir de bulak akmakta ve suyu içilmektedir.
Aslında Ağdam kentinde buluşmayı tasarladığımız; fakat görüşemediğimiz Nurettin
Aliyev’in dostları Paşa İskenderov ve Abbas Eyvazov Nasıroğlu ile İsa Bulağında
buluştuk. Yine masa donatıldı; yine Feramez’in mükemmel tamadalığında (sofra
beyliği) yemek yedik. Feramez, Nurettin Aliyev’den söz
ederken; “Öğrencilerimin 69’u bir yana, Nurettin bir yanaydı…” dedi.
Nurettin’in kayınbiraderi Faik Mamedov ise; “Bu günler bizim için bayramdır. ”
derken, bir gerçeği yansıtıyordu. Gerçekten hepimiz, bayram coşkusu içindeydik.
O sırada Şuşalı Türkolog Kadir İsmayılov geldi ve doğru bana yaklaşarak; “Sizi
Bakü’den tanıyorum, kadim Türk yurdu Karabağ’a hoş geldiniz. ” dedi. Yemekten sonra araçlarımıza binip
yola çıktık. Mingeçevir kentini kuş
bakışı seyrederek Kür nehri üzerinde
kurulan hidroelektrik santraline ulaştık. Buradaki gölün uzunluğu 35 km imiş,
ama o günlerde 2 km daha eklenmişti. Buradaki barajın, bölgeyi, hatta komşu
ülkeleri de aydınlatan büyük bir baraj olduğunu söylediler. O arada ünlü şair
Mikail Müşfik’in, “Mingeçevir Destanı” adlı bir eserinin mevcudiyetini
öğrendim. Karabağ,
tüm Azerbaycan’ın şah damarı idi. Buradan Cabbar Karyağdıoğlu, Şuşalı Seyid
Şuşinski, Şuşalı Han, Bülbül, Sara Hanım, Kadir Rüstem, Niyazi Takizade, Fikret
Emirov, Hacıbeyli sülalesinden Üzeyir, Sultan, Zülfikar, Ceyhun beyler;
Bedelbeyli sülalesinden Efrasiyab, Şemsi, Ferhad beyler; Molla Penah Vagif,
Natevan, Zakir, Reşid Beybutov, Cemil Bey Emir, Ağaoğlu Ahmet ve Samed beyler;
Mirmuhsin Nevvab, Süleyman Eleskerli, Latif Kerimov, Mehdi Memet gibi ünlü insanlar
yetişmişti. Bu şahısların hemen hemen hepsi de müzisyendi. Derler ki;
“Karabağ’ın çocukları, musiki makamlarıyla ağlarlar!... ” Vaktiyle Azerbaycan’a başkentlik
etmiş Berde’den geçerken duvarlarda,
artık anlamını da önemini de yitirmiş olan sloganların yazılı olduğunu gördük.
Örneğin; “Emeğe eşg olsun!” yazısı, ne demek oluyordu?... Nitekim Gorbaçov da
bunun anlamsız olduğunu bildiği için; “Kaldırın bunları!” demiş. O günden
itibaren de eskiye lanet okumaya başlamışlar. Özellikle Stalin her yerde ve
herkes tarafından lanetlenmekteydi. Onun dönemindeki faşist baskılarla ilgili
dosyalar açılıp açıklanmaktaydı. Buna rağmen, Bakü’de, kimi Stalinistleri görüp
şaşırıyordum. Karabağ topraklarında ilerlerken
yolumuzun üzerindeki yerleşim birimlerinin adlarını okuyordum; Güllüce,
Yenikend, Hüseynli, Ağdam,
Etyemezler, Göktepe, Kuloğlular, Hocalı,
Haçın Çayı, Gerbend, Cevahirli, Kengirli, Ahmedevar… Ve Askeran. Kanlı olayların cereyan ettiği kent. Her şeyiyle Askeran
Kalesi tüm ihtişamıyla gözlerimizin önünde… Azerbaycan’ın
ebedi lideri Haydar Aliyev’in şu sözü çok anlamlıdır: “Biz, iki devlet, bir
milletiz!...” Gerçekten öyleyiz. Azerbaycan’a yaptığım ilk seyahatte bir
Milletvekili bana, “Siz Osmanlı iken bir Türk’tük!...” Bu gün bu söylemler,
artık gerçek olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin desteğiyle, Azerbaycan
Cumhuriyeti’nin işgal edilmiş Karabağ toprakları kurtarılmıştır. Tarihi
ve turistik Şuşa şehrimiz de özgürlüğe kavuşmuş olup, Türk ve İslâm
Dünyasındaki yerini almıştır. Geçen yıl Türk Dünyası’nın enine boyuna tanıdığı
Şuşa, bu yıl da İslâm coğrafyasındaki halklar tarafında gezilip görülecektir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yorumlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yazarın diğer yazıları | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KIRGIZİSTAN MİLLÎ OZANI TOKTOGUL 160. YAŞINDA - 04/10/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KIRGIZİSTAN MİLLÎ OZANI TOKTOGUL 160. YAŞINDA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ÖLÜMÜNÜN 500. YILDÖNÜMÜNDE ŞAH İSMAİL HATAYİ - 01/10/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Ve Türk’ün Türk’ü kırdığı Çaldıran Savaşı) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
TÜRKLERİN EFSANEVİ ATASI DEDE KORKUT - 24/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
TÜRKLERİN EFSANEVİ ATASI DEDE KORKUT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 50 YAŞINDA - 20/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 50 YAŞINDA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tebrizli Türk MESUD PEZEŞKİYAN İran Cumhurbaşkanı Seçildi - 17/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tebrizli Türk MESUD PEZEŞKİYAN İran Cumhurbaşkanı Seçildi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ÇİNGENELER = ROMANLAR - 13/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ÇİNGENELER = ROMANLAR | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GÖKTÜRKLER – KÖK TÜRKLER - 10/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GÖKTÜRKLER – KÖK TÜRKLER | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İSLAM DÜNYASI TURİZM BAŞKENTİ H İ V A - 03/09/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İSLAM DÜNYASI TURİZM BAŞKENTİ H İ V A | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BÜYÜK ZAFER (ZAFER HAFTAMIZ MİLLETİMİZE KUTLU OLSUN) - 30/08/2024 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BÜYÜK ZAFER (ZAFER HAFTAMIZ MİLLETİMİZE KUTLU OLSUN) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Devamı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||