Çocukluğumda siyaseti seven bir ailede büyüdüm. Pek çok seçim öncesinde duyduğum bir ifadedir bu; Seçim sath-ı mâili, günümüz Türkçesiyle, seçim eğik düzlemi. Adından da anlaşılacağı üzere, bir çeşit sürüklenme ortamını ifade ediyor. Araç kullanırken yokuş aşağı gittiğinizde kontrol sizden çıkmaya başlar, yerçekimi ve yolun yapısı pek çok şeyi belirler. “Fren patladı, kaza oldu, virajı alamadı” tarzındaki haberlerde bolca örneğini bilirsiniz.

Seçim kararı alındı, 14 Mayıs 2023 kısmetse. Tarih olarak problem olmasa da çağrıştırdıkları bakımından hatalı bir tercih gibi görünüyor. Malum, Demokrat Partinin 27 yıllık CHP iktidarının sona ermesini sağlayan seçim zaferini kazandığı seçim. Sloganları da hâlâ canlı, “Yeter, söz milletindir”. Çok da etkili olmuş bir kampanya elbette.

Yalnız mevcut durumda bir karışıklık var, 20 yılı aşkın iktidarda olan parti/ittifakla, seçimi kazanıp iktidar olmak isteyen partiler/ittifak ters konumlu. “Yeter” demesi gereken taraf muhalefet olması gerekirken, iktidarda.

Aslında seçim sürecine dair stratejilerin çarpışması şeklinde bir süreç yaşanmasını bekliyorum ama an itibariyle muhalefet hâlâ tam olarak ne yapacağını bilemez halde görünüyor. Bu durum attıkları pek çok adıma da yansıyor.

İktidar tarafı ise sosyal medyada çok kullanılan ifade ile “bütün tuşlara aynı anda basıyor” tüm kurşunları yakmakla meşgul. Enflasyon yüksek olunca pek anlamı olmasa da yapılan maaş zamları, EYT konusu, toplu konut hamleleri, düşük faizli kredi kampanyaları (KGF, Konut vb), en son ilan edilen yapılandırma/af çalışmasının üzerine bir de Cumhuriyetin 100.yılı vesilesiyle genel af da gelirse boşluk kalmayacak.

Seçim sath-ı mâilinde gerek iktidarın, gerekse muhalefetin normal dışı davranışları da doğaldır, malum, sürüklenme ve iktidarı kaybetme korkusu, kazanma hırsı her zaman bu türden deformasyonlara yol açar. Seçim yaklaştıkça bolca karşı takıma transferler de görülür, görülecektir.

Ekonomik gidişat bakımından, halen uygulanan ve adına “Türkiye modeli” denilen ekonomi politikası an itibariyle duvara dayanmış durumda, iktidar kalsa da değişse de devam ettirme şansı yok. Tüm limitler zorlandı, en son Rusya'ya yapılacak doğalgaz ödemesine erteleme alındı, para basma haricinde kurşun kalmadı.

Yapılan karşılıksız para basmalar da doğrudan enflasyonu arttırıyor, bu da her türlü mal ve hizmetin fiyatlarının artmaya, malda olanın kazanmaya devam edeceğini gösteriyor.

Ev fiyatları, araba fiyatları ne olacak, düşer mi diye soran dostlara cevap olsun, maalesef fakir daha çok fakirleşmeye devam edecek, ortalama zengin, varlığının arttığını sanacak, çok zengine zaten bir şey olmaz.

Esnaf, tüccar, sanayici için söyleyeceğim şu; Mümkün olduğu kadar TL bazlı borçlanın, mal mülk, araç vs satın alın, döviz ya da dövize endeksli borçlanmayın. Seçimden önceki son kredi kampanyalarını kaçırmamaya bakın, enflasyonun çok altında, Devlet daha doğrusu Hükümet yardımı olarak düşünün.

Çıkacak olan yapılandırmanın 48 aya kadar vadeli olacağı söyleniyor. Bu da bir daha ele geçmez, gecikmiş kamu ödemelerinizi bu kapsamda yapılandırmanızı öneririm. Zaten enflasyon sayesinde birkaç ay sonra ödemeleriniz cep harçlığı gibi gelmeye başlayacaktır.

Verdiği tüm zararlara rağmen, mevcut politik uygulamaların devamı bekleniyor. Borç harç da olsa seçime kadar bir yol kazası (Kur patlaması vb) olmayacak gibi görünüyor. Hayırlısı olsun.